Sphinx Passage

(Het verhaal van bijna dertigduizend tegeltjes)

De Sphinx Passage op de Boschstraat.

Het verhaal over de geschiedenis van de Sphinx vertelt in een lange gang, ‘de passage’.

Op 18 december 2018 werd de Sphinx-passage om 15.00 officieel geopend door wethouder Gert-Jan Krabbendam en gedeputeerde Eric Geurts. Voor het eerst werd sinds lange tijd de gerestaureerde klok aan de ingang van de Penitentenpoort geluid. Een korte film over de geboorte van één tegel uit de tentoonstelling werd getoond.  De passage is dagelijks geopend van 08.00 uur de sluitingstijd is afhankelijk van het seizoen.

30.000 tegeltjes (29.937 en 15 bij 15 cm om precies te zijn) vertellen 100 jaar geschiedenis van de aardewerkfabriek die door Petrus Regout werd opgericht en onderdeel is van Maastricht. Een eerbetoon aan ’ ’t groet febrik’ was lange tijd ondenkbaar, gelukkig ziet men tegenwoordig de waarde in van het verleden, de goede en minder goede zaken worden bewaard en geïntegreerd in de moderne tijd.

De Dominicanenkerk, Studentenhotel, Lambertuskerk, Timmerfabriek, Loods 5 en niet vergeten de Eiffel op de Boschstraat delen het verleden met het heden, een fijn gevoel nu dat de naam 'Sphinx' dreigt te verdwijnen en die onlosmakelijk is met onze stad Maastricht blijft bestaan.

Vanaf 18 december 2018 is het mogelijk om dagelijks langs de met 120 meter langste tegeltableau van Nederland te lopen. Een imposante stuk geschiedenis van Maastricht is er tentoongesteld.  Bart van den Boom maakte samen met Ivo Straetmans van Studio Noto iov Belvédère WOM B.V. een  permanente tentoonstelling over de aardewerkfabrikant. Het ‘monnikenwerk’ nam de fa Hillhorst Tegels & Sanitair BV voor hun rekening, de kosten bedroegen 200.000 euro. Men werkte samen met Provincie Limburg, gemeente Maastricht en werd mede mogelijk gemaakt door Bioscoop Pathé en The Student Hotel.

Weken van bekijken van beschikbaar materiaal en gesprekken met kunsthistorici, mensen van het SHCL  (Sociaal Historisch Centrum Limburg) en oud-werknemers van de aardewerkfabriek gingen vooraf. Omdat het een vluchtgang tussen Bioscoop Pathé en het Eiffelgebouw betrof mocht er niets brandbaars hangen en de muurdelen met deuren moesten vrij blijven. Veel mensen die komen kijken herkennen vaak de tentoongestelde serviezen al die van hun ouders of grootouders.

Een verhaal met maar liefs 26 hoofdstukken, de vierkantige pilaren vormen natuurlijke bakens. Uit het enorme archief werden foto’s schetsontwerpen, ornamenten en decors geselecteerd, deze werden op de oude traditionele manier op de tegels gebakken. Elk tableau wordt ondersteund door een achtergrondverhaal, geschreven door historici Jac van den Boogaard en Paul Arnold., langwerpige vitrines met stalen frame hangen die gemaakt zijn door Etienne Martens van Ontwerpstaal hangen aan het plafond en bieden ruimte aan de verschillende voorwerpen waaronder een heel boerenbondservies uitstallen uit de Sphinxcollectie. De meeste tegels zijn geproduceerd door Mosa, de transfertegels door Maatwerktegels. De kleur van de tegels lopen zachtjes in elkaar over en gaan zo van het verleden naar de toekomst, beginnend aan de kant van de Penitentenpoort, vanaf de Sphinxcour bij de Student Hotel loop je van het heden naar het verleden.

Je moet je tijd nemen om de tentoonstelling te bekijken, er zitten veel details hier en daar verstopt in bijna elk hoofdstuk. In bijna ieder hoofdstuk is een bloem verwerkt. De kleuren ervan komen weer terug in het mozaïek, er zijn 26 verschillende decors, afbeeldingen en titels verwerkt. Achter de vitrines zijn de uitvergrote decors zichtbaar. Een terugkomend element zijn ook de foto’s waar vrouwen op staan. In het eerste hoofdstuk staat een foto met marktvrouwen. Later volgen grote afbeeldingen van vrouwelijke decorschilders en in de jaren ‘60 zijn vrouwen de modellen voor reclamebeelden van serviezen en badkamers. Als je de tentoonstelling voor de tweede of derde maal bezoekt vallen je toch weer andere dingen op.

Naor Bove

Voor meer foto's van het interieur kunt u terecht op deze link of op de camera

Bron: Website Thuis in Maastricht, Belvedere, Gezien, NRC. Foto's John Kerkhofs.

Naor Bove

eine terök