Leugen en Hochterpoort

(Leugen en Hochterpoort)

 

Leugenpoort of Hochterpoort

 

Leugenpoort en Hochterpoort of Alde Hochterpoort (oude Grote Poort):

Van de Leugenpoort en de Hochterpoort startte de bouw in 1299 en werd voltooid in 1300, de Hochterpoort was de grootste poort van allemaal en stond op de huidige markt . De markt werd door de muur in twee delen verdeeld, buiten de muur heette de ruimte Houtmarkt, een naam die ook wel eens aan de (Bosch-)straat ter hoogte van de Maagdendries gegeven werd, omdat daar de houtopslag was voor het hout dat door de handelaren aan de Houtmarkt verhandeld werd. Op de huidige Markt stonden twee poorten; de kleine Leugenpoort (Kleine Gracht) die al in 1316 gevangenis voor bankroetiers en de afdeling 'list en bedrog' werd. De Grote of Hochterpoort lag aan de andere zijde van de Markt (Grote Gracht). De eerste vermelding is van 1231 en reeds in 1306 werd het de stadsgevangenis en sindsdien Gevangenpoort genoemd.

Stadspoort aan de Noordzijde van de Markt, voor de weg richting Hocht en Den Bosch, daarom oorspronkelijk Hochterpoort genaamd. Aan de Gevangenispoort haalde het kapittel van St.Servaas in de 14e-15e eeuw zijn nieuwe proost (hoofd van het kapittel) in, zittend op een paard of muilezel. Tijdens plechtige stadsprocessies met de Noodkist beklom een kanunnik van Sint Servaas met een lid van de magistraat de Gevangenispoort en stelde de gevangenen in vrijheid. Zij moesten dan in een diffamerend linnen (dundoekse kap van fijn linnen) kleed gehuld met een toorts in de hand de Noodkist volgen.

In 1418 kreeg de jonge voetboogschutterij het recht zijn vergaderingen boven de poort te houden. In de Gevangenispoort werden kruit en geschut opgeborgen toen in 1645 een nieuwe belegering door de Luikenaars verwacht werd. In 1553 sloot men er wederdopers (mensen die opnieuw zijn gedoopt) op. Bij de Gevangenispoort stond tijdens de godsdienstige troebelen in de 16e eeuw de galg. Op 9 december 1632 besloot het stadsbestuur de Gevangenispoort zo te herbouwen, dat hooiwagens konden passeren. Toen in 1655 de St.Pieterspoort als militaire gevangenis in gebruik werd genomen werd de Lakenhal en  Gevangenispoort aan de meest biedende voor afbraak verkocht en de afbraak gebruikt voor de fundamenten van het nieuwe stadhuis, waarvan de bouw begon in 1659, de scheiding van tussen Zaterdag en Houtmarkt verdween daardoor. (tekening MestreechOnline)

Het verkeer door de twee poorten, waarvan de opbrengst in één post wordt genoemd, de voornaamste plaats in. Het poortgeld dat aan de Hochterpoort en de Lindenkruispoort geďnd werd, is echter altijd nog de helft minder dan de totale ontvangst aan de Hoogbruggenpoort en de Symen Mertenspoort te Wijk.

 

In het jaar 1660 werd de Lakenhal en de stadsmuur afgebroken ten behoeve van de bouw van het Stadshuis.
Door de afbraak van de vervallen stadsmuur met de Gevangenpoort en de Leugenpoort en de verwijdering van de Lakenhal ontstond een vierkant plein: de Markt.

 

De funktie van Maastricht, kruispunt te zijn in het verkeer, wordt door deze gegevens nog eens nadrukkelijk bevestigd.

Op de plattegrond rechts, zie je de markt die doormidden wordt gedeeld door de walmuur en de plaats van de poorten.

(Theo Bakker)

Moord en plundering door Spaanse en Duitse soldaten op het plein te Maastricht, 20 oktober 1576.
Gevechten en moordpartijen op het plein (huidige Markt) voor de Lakenhal.

Op de afbeelding zien we een plein in Maastricht waarop de Lakenhal en de Gevangenpoort te herkennen zijn.

 

De Halle (de Lakenhal) tegen de eerste stadsmuur.
Afbeelding uit 1649.

 

Dit

geheel werd in 1655, samen met de Lakenhal, afgebroken om

plaats te maken voor het nieuwe stadhuis, waarvan de bouw

1659 begon. Hoe het er daarna uitzag laat de luchtopname uit

1925 rechts zien. Dat is voor de bouw van de Wilhelminabrug

en doorbraak naar de markt.

(Theo Bakker)

 



Kaart Joan Blau
Naor Bove                   

Bron, VMG (Vrienden Maastrichtse Gevelstenen), HEM, Zicht Op Maastricht, Stichting Maastricht Vestingstad, Gemeente Maastricht, dbnl, Opa vertelt over...,Beeldbank,

PPP Simons, Blik op de Wereld, Theo Bakker.Wikipedia.Cultureel Erfgoed

eine terök